Moleculaire diagnostiek

De dienst Laboratoriumgeneeskunde beschikt over een Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek (LMD) waar genetische analyses gebeuren op DNA en RNA van mensen en micro-organismen. Deze moleculaire testen zijn niet meer weg te denken uit de klinische diagnostiek en hun impact neemt razendsnel toe. Sinds de opstart heeft het LMD AZ Delta zich gemanifesteerd als een pionier binnen het landschap en deze sfeer van innovatie is vandaag levendiger dan ooit.

Enkele voorbeelden:
Het LMD spoort aangeboren en verworven DNA mutaties op die verantwoordelijk zijn voor bloed- of vaste weefselkankers. Dit is niet alleen belangrijk voor een correcte diagnose, maar is ook belangrijk voor de keuze van de optimale precisietherapie. Dit type diagnostiek gebeurt hoofdzakelijk via next-generation sequencing (NGS) met grote genpanels die in-house worden geoptimaliseerd. Hiervoor werkt het LMD AZ Delta nauw samen met het laboratorium voor pathologie (Dr. Franceska Dedeurwaerdere). Wij vinden het ook heel belangrijk om de allernieuwste technieken bij de patiënt te krijgen, waaronder recent het gebruik van mega grote genpanels met meer dan 500 genen en de introductie van vloeibare biopsie, waarbij tumordiagnostiek wordt uitgevoerd op een eenvoudig bloedstaal met ultragevoelige methoden. Deze innovatie wordt financieel ondersteund door diverse nationale en internationale studies (BIOMED-2, Euroclonality, PrecisionTrack, BALLETT…).

LMD AZ Delta lag mee aan de basis voor de terugbetaling van de niet-invasieve prenatale test (NIPT) in België. In samenwerking met een Belgisch netwerk van algemene ziekenhuizen (BELNIPT) voert AZ Delta elk jaar 6000 whole genome NIPT testen uit, met gespecialiseerde dienstverlening inzake testcounseling en doorgedreven bioinformatische analyse.

Moleculaire analyses zijn ook onmisbaar voor state-of-the-art diagnostiek van virale of bacteriële infecties. Via multiplex PCR panels wordt voorzien in snelle en accurate syndromale analyse van onder meer respiratoire, gastro-intestinale en SOA infecties. Voor COVID ontwikkelde het LMD AZ Delta razendsnel een indrukwekkende testcapaciteit met een belangrijke maatschappelijke impact tijdens de opeenvolgende fasen van de coronapandemie. In 2021 behaalde het labo ook een erkenning als sequencing hub binnen het Belgisch nationaal netwerk voor SARS-CoV-2 genomische surveillance. Aan de hand van deze whole genome sequencing worden nieuwe varianten van het virus opgespoord.

Het LMD AZ Delta wordt strategisch en medisch gecoördineerd door Prof. Dr. Geert Martens in nauwe samenwerking met de diverse subspecialismes. Voor NIPT is dat Dr. Dieter De Smet en Prof. Dr. Geert Martens, voor microbiologie Dr. Steven Vervaeke en Apr. Biol. Frederik Van Hoecke en voor hematologie Dr. Els Moreau en Dr. Hilde Vandenbussche. De artsen worden bijgestaan door een sterk team van postdoctorale experten: Elke Boone (hemato-oncologie en NIPT), Joke Breyne (vaste tumoren en liquid biopsy), Stijn Vereecke (alle NGS applicaties, incl. methylatie) en Patrick Descheemaeker (microbiologie). Het labo beschikt tevens over een solide in-house bioinformatica platform (Koen Swaerts).

Tal van innovaties zitten in de pipeline, gaande van microbioom analyse, over methylatieprofilering en long read sequencing, tot de diagnostiek van aangeboren DNA mutaties die een rol spelen in de preventieve geneeskunde.